Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, 28(10):98-106. DOI 10.32895/hcjm.m.2025.10.13
Lượt xem: 45 Lượt tải PDF: 8
Quách Thị Dung1,*, Đặng Thị Việt Hà2, Nguyễn Hữu Dũng2, Nguyễn Hoàng Diệu1, Hoàng Công Tình1
Mục tiêu: Đánh giá đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và thay đổi nồng độ parathyroid hormon (PTH) ở bệnh nhân lọc máu chu kỳ có cường cận giáp thứ phát sử dụng kỹ thuật thận nhân tạo thường quy kết hợp lọc máu hấp phụ (HD + HP) tại bệnh viện Đa khoa Hòa Bình năm 2024.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang trên 195 bệnh nhân lọc máu chu kỳ tại bệnh viện Đa khoa Hòa Bình từ 01/2024 - 10/2024 đánh giá đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, sau đó chọn ngẫu nhiên 60 bệnh nhân có cường cận giáp thứ phát. Trong 60 bệnh nhân này được tiến hành lọc máu bằng kỹ thuật thận nhân tạo thường quy kết hợp lọc máu hấp phụ HA130 lần đầu (quả lọc chu kỳ là quả VitapPES 18L, sử dụng quả lọc lần đầu, chưa qua rửa quả). Đánh giá các chỉ số lâm sàng, nồng độ PTH 3 thời điểm: trước lọc, ngay sau lọc máu HD + HP và sau lọc máu HD + HP một tháng.
Kết quả: Tuổi trung bình 54,62 ± 13,6, nam chiếm 57,9 %. Thời gian lọc máu trung bình 4,89 ± 3,7 năm. Tỉ lệ bệnh nhân có tăng huyết áp 80%. Tỷ lệ bệnh nhân có thiếu máu là 93,8 % (so với tiêu chuẩn chung), tỷ lệ kiểm soát thiếu máu đạt mục tiêu 60%. Tỷ lệ bệnh nhân có cường cận giáp thứ phát là 65,1%. Trong 60 bệnh nhân thực hiện kỹ thuật thận nhân tạo thường quy kết hợp lọc máu hấp phụ HA130: nồng độ PTH trung bình trước lọc máu là 102,4 ± 55,6 pmol/L, sau lọc máu còn 52,8 ± 47,1 pmol/L (p <0,05), sau một tháng thực hiện, định lượng lại nồng độ PTH là 110,2 ± 63,1 (p <0,05). Giảm nồng độ PTH có tương quan thuận với cân nặng (p <0,05). Nồng độ PTH trước lọc càng cao thì tỷ lệ giảm PTH sau lọc càng lớn (p <0,05). Nồng độ PTH trước lọc càng cao thì tỷ lệ tăng trở lại PTH sau lọc 1 tháng càng lớn (p <0,05). Giảm có ý nghĩa thống kê các triệu chứng lâm sàng: mệt, ngứa, đau xương, chán ăn, mất ngủ.
Kết luận: Kỹ thuật lọc máu hấp phụ kết hợp lọc máu chu kỳ giúp làm giảm hiệu quả nồng độ PTH huyết tương ở bệnh nhân có cường cận giáp thứ phát. Giảm có hiệu quả các triệu chứng lâm sàng: mệt, ngứa, đau xương, chán ăn, mất ngủ.
Từ khóa: lọc máu hấp phụ; cường cận giáp thứ phát; lọc máu chu kỳ
Objectives: To evaluate the clinical and paraclinical characteristics and changes in plasma parathyroid hormone (PTH) levels in maintenance hemodialysis patients with secondary hyperparathyroidism (SHPT) treated with conventional hemodialysis combined with hemoperfusion (HD + HP) at Hoa Binh General Hospital in 2024.
Methods: A prospective cross-sectional descriptive study was conducted on 195 patients undergoing maintenance hemodialysis at Hoa Binh General Hospital from January 2024 to October 2024 to assess their clinical and paraclinical features. From this cohort, 60 patients diagnosed with SHPT were randomly selected. These patients underwent a single session of conventional hemodialysis combined with hemoperfusion using the HA130 cartridge (dialyzer: VitapPES 18L, first-time use, not previously rinsed or reprocessed). Clinical parameters and plasma PTH concentrations were measured at three time points: before dialysis, immediately after the HD + HP session, and one month later.
Results: The mean age was 54.62 ± 13.6 years, with 57.9% being male. The mean duration of dialysis was 4.89 ± 3.7 years. Hypertension was present in 80% of patients. Anemia was observed in 93.8% patients (based on standard diagnostic criteria), with 60% achieving target hemoglobin control. The prevalence of SHPT was 65.1%. In the subgroup of 60 patients undergoing HD + HP, the mean pre-dialysis PTH level was 102.4 ± 55.6 pmol/L, which significantly decreased to 52.8 ± 47.1 pmol/L immediately post-treatment (p <0.05). However, one month after treatment, the mean PTH level rebounded to its original level of 110.2 ± 63.1 pmol/L (p <0.05). The reduction in PTH was positively correlated with body weight and body mass index (p < 0.05). Higher baseline PTH levels were associated with greater immediate reductions (p <0.05), but also with larger rebounds at one month (p <0.05). Statistically significant improvements were also noted in clinical symptoms, including fatigue, pruritus, bone pain, anorexia, and insomnia.
Conclusions: The combination of conventional hemodialysis and hemoperfusion effectively reduces plasma PTH levels in patients with SHPT and provides significant improvement in associated clinical symptoms such as fatigue, pruritus, bone pain, anorexia, and insomnia.
Keywords: hemoperfusion; secondary hyperparathyroidism; maintenance hemodialysis
