Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, 27(1):101-106. DOI 10.32895/hcjm.m.2024.01.15
Lượt xem: 93 Lượt tải PDF: 3
Đào Duy An Duy1, Phạm Quang Vinh2, Trương Trọng Tín2, Tăng Ngọc Đạt3
Đặt vấn đề: Phẫu thuật chuyển thần kinh phụ sang thần kinh trên vai được xem là phẫu thuật thường quy với mục đích cứu vãn một phần chức năng khớp vai trong tổn thương đám rối thần kinh cánh tay không hồi phục. Để thực hiện tốt phẫu thuật này, cần hiểu rõ giải phẫu
Mục tiêu: Xác định vị trí, đường kính, sự phân nhánh của thần kinh trên vai và nhánh xa thần kinh phụ, tương quan với các mốc giải phẫu.
Đối tượng–Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca từ 30 mẫu lưng vai thuộc 15 xác tươi.
Kết quả: Thần kinh trên vai tại khuyết trên vai có đường kính 1,45 ± 0,14 mm, đa số phân chia 1 – 2 nhánh vận động cho cơ trên gai và 2 nhánh vận động cơ dưới gai. Các nhánh này đều có đường kính <1 mm. Tại khuyết trên vai, có tỉ lệ nhỏ 6,67% dây chằng vôi hóa tạo thành lỗ trên vai. Thần kinh phụ khi đi xuống dọc theo cơ thang có đường kinh giảm dần, từ 1,28 ± 0,09 mm đến 0,42 ± 0,1 mm, chiều dài 17,2 ± 2 cm và phân chia đa số 3 – 4 nhánh bên. Đoạn thần kinh phụ bên dưới cơ thang có thể ghép nối đến thần kinh trên vai tại khuyết trên vai.
Kết luận: Nghiên cứu về thần kinh phụ và thần kinh trên vai tại vị trí vùng lưng vai mang lại các kiến thức về giải phẫu nhằm ứng dụng trong phẫu thuật chuyển thần kinh phụ sang thần kinh trên vai trong điều trị tổn thương đám rối thần kinh cánh tay không hồi phục.
Từ khóa: thần kinh phụ, thần kinh trên vai, tổn thương đám rối thần kinh cánh tay, phẫu thuật chuyển thần kinh
của thần kinh phụ và thần kinh trên vai. Chúng tôi quyết định nghiên cứu các đặc điểm giải phẫu ứng dụng của hai thần kinh.
Background: Spinal accessory to suprascapular nerve transfer surgery is a routine and salvage procedure to recover partial shoulder movement in unrecoverable traumatic brachial plexus injury. In order to get good result in this procedure, it’s essential to have knowledge about anatomy of accessory nerve as well as suprescapular nerve. We decide to do this research.
Objective: To determine location, diameter, branching of the suprascapular nerve and the distal accessory nerve and the relationship to anatomic landmark.
Method: Case-series study. We dissect and measure statitics from 30 cadavers back and shoulder.
Results: Suprascapular nerve have diameter about 1.45 ± 0.14 mm, usually branches 1 to 2 branch for suprascapular muscle, 2 branch for infrascapular muscle. All branches diameter are smaller than 1 mm. At the suprascapular notch, there is a small percent (6.67%) the ligament calcificates to become suprascapular foramen. Accesory nerve traveling along trapezius muscle gets smaller, from diameter of 1.28 ± 0.09 to 0.42 ± 0.1 mm, total length of 17.2 ± 2 cm and usually 3 to 4 branches. The accessory nerve under trapezius muscle can be transfer to the suprascapular nerve at suprascapular notch of the scapula.
Conclusion: Anatomic study of accessory nerve and suprascapular nerve at back and shoulder give knowledge about the anatomy for the distal accessory nerve to suprascapular nerve surgery in order to recover partial shoulder movement in inevitable brachial plexus injury.
Keywords: accessory nerve, suprascapular nerve, brachial plexus injury, nerve transfer sugery
