Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, 28(5):49-57. DOI 10.32895/hcjm.m.2025.05.07
Lượt xem: 33 Lượt tải PDF: 11
Tống Thị Hằng1,2, Phan Võ Thu Nga1,2, Nguyễn Hoàng Khuê Tú1,2, Lê Thị Lý1,2,*
Mục tiêu: Cytochrome P450 thuộc hệ enzyme có chức năng oxy hóa và khử các loại thuốc tại gan. Các enzyme này tham gia vào giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển hóa thuốc và đóng vai trò quan trọng trong việc đào thải thuốc khỏi gan. Các gene CYP450 có tính biến dị cao và nhiều biến dị có khả năng tác động mạnh mẽ đến quá trình chuyển hóa nhiều loại thuốc khác nhau trong điều trị lâm sàng. Nghiên cứu này cung cấp bảng phân tích về sự đa hình di truyền của một số gene CYP450 quan trọng trong chuyển hoá thuốc ở người Kinh Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trên 100 tình nguyện viên khỏe mạnh, từ 18 tuổi trở lên, với tỷ lệ giới tính 1:1 và không mắc bệnh mạn tính tại thời điểm nghiên cứu. Tất cả các đối tượng tham gia xác nhận nguồn gốc người Kinh của mình thông qua bảng câu hỏi tự trả lời. DNA của các tình nguyện viên được thu thập và giải trình tự tại các vùng mục tiêu của các gene CYP450 quan trọng. Các trình tự này được phân tích để đánh giá đa hình di truyền.
Kết quả: 15 gene CYP450 có ảnh hưởng mạnh mẽ đến quá trình chuyển hóa thuốc đã được chọn để phân tích. Vùng mã hóa của các gene này có 107 biến dị, trong đó 1 biến dị được xác định là mới. Nhiều biến dị ở vùng mã hoá gene CYP450 có liên quan đến các sự thay đổi chuyển hoá thuốc. Dữ liệu cung cấp thông tin về sự phân bố các biến dị ở người Kinh đồng thời tập trung vào các biến dị gây ảnh hưởng mạnh đến việc sử dụng một số loại thuốc.
Kết luận: Tính đa hình di truyền của các gene CYP450 quan trọng đã được xác định, đồng thời bổ sung lưu ý về các biến dị quan trọng tác động đến chuyển hoá thuốc trong nghiên cứu lâm sàng và thực hành sử dụng thuốc.
Từ khóa: di truyền hệ gene dược; người Kinh; các biến dị quan trọng
Objective: Cytochrome P450s belong to the superfamily enzymes that mostly function in oxidation and reduction of drug in liver cells. These enzymes participate in the very first stages of drug metabolism and play an important role in drug clearance from the liver. Genes CYP450 are highly variable and many of them have strong clinical impact on metabolism of numerous drugs. This study provides the panel of genetic variation in some clinically important CYP450 genes from Vietnamese Kinh people.
Methods: The study was conducted on 100 healthy adult volunteers from 18 to 47 years of age without any chronic disease at the time of study, and the sampling protocol were specified at gender ratio of 1:1. All participants confirmed their ethnicity through the self-respond questionnaire. DNAs of volunteers were collected and sequenced at the target regions for important CYP450 genes. Sequences were analyzed for genetic polymorphism.
Results: 15 CYP450 genes of whom having had high impact on drug metabolism were selected for analysis. From the coding region of these genes, we obtained 107 variants, in which 1 variant was determined novel. Many variants were found to be associated with certain metabolism problems, raising concern in several drug uses.
Conclusions: The genetic polymorphism of important CYP450 genes was obtained from the dataset, marking the notable gap clinical research and drug use.
Keywords: pharmacogenomic; CYP450; Kinh people; very important pharmacogenes
